inred.gr Εναλλακτική ενημέρωση
Άρθρο του Gigi Roggero για το Brexit –
Brexit και εκλογές στην Italia είναι δυο πράγματα σίγουρα διαφορετικά τουλάχιστον με ένα ισχυρό κοινό σημείο: η πλειοψηφία δεν εκφράζει μια ψήφο για κάτι αλλά ενάντια σε κάτι και κάποιον. Εκείνο το κάτι είναι η κατάσταση στην οποίαν ζει; Εκείνος ο κάποιος είναι ο Renzi ή η Ευρωπαϊκή Ένωση, που θεωρούνται υπεύθυνοι γι’ αυτή την κατάσταση. Πρόκειται για μίαν απλοποιημένη ανίχνευση, για τους φωτισμένους αναλυτές της πολιτικής είναι χοντροκομμένη και τραχιά, όμως σίγουρα δεν είναι λαθεμένη. Όταν βρίσκεσαι υπό κατάσταση πολιορκίας και με μεγάλη δυσκολία καταφέρνεις να βάλεις μαζί το γεύμα με το δείπνο, χρειάζεται να χτυπήσεις τον μεγάλο και πιο άμεσο στόχο. Ο χρόνος για τις λεπτομέρειες και τις διακρίσεις θα έρθει μετά.
Το δείχνει η κοινωνική σύνθεση της ψήφου στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και εκείνη στην Italia: τα αστικά κέντρα θέλουν να παραμείνουν, οι περιφέρειες και οι περιοχές που έχουν χτυπηθεί από την κρίση θέλουν να φύγουν. Τόσο που το ερώτημα του δημοψηφίσματος θα μπορούσε να διατυπωθεί κατ’ αυτό τον τρόπο: θέλεις να παραμείνεις στην τρέχουσα κατάσταση ζωής ή να βγεις από αυτήν; Τι θέλετε να απαντήσουν άνεργοι, χρόνιοι επισφαλείς, συνταξιούχοι που έχουν βυθιστεί στην ένδεια, μεσαία στρώματα που έχουν στερηθεί όλα όσα είχαν μέχρι πρότινος; Είχε ήδη συμβεί το ίδιο με το Όχι στην Ελλάδα, εκείνο τον κεραυνό που δεν κατάφερε να πυρπολήσει το λιβάδι: Τσίπρας και Σύριζα εσκεμμένα δεν παραδέχτηκαν πως επρόκειτο για ένα Όχι ενάντια στο τέρας Ευρώπη, κι αυτό έβαλε τέλος στην πολιτική ιστορία της σύντομης ανωμαλίας τους.
Για ακόμα μια φορά, στο Brexit διαρρηγνύεται η διαλεκτική ανάμεσα σε δεξιά κι αριστερά, που χρησιμεύει πλέον μονάχα για την αυτοαναπαραγωγή των πολιτικών τάξεων και των περισσότερο ή λιγότερο οργανικών τους διανοούμενων. Μέσα στην κρίση ο αρχικός διαχωρισμός, ενστικτώδης, δημιουργείται μεταξύ αυτών που θέλουν να συντηρήσουν το status quo, την ισχύουσα κατάσταση δηλαδή (μήπως και, υπόσχονται οι αριστεροί, την μετατρέψουν ή την αλλάξουν στο μέλλον) και αυτών που την αρνούνται. Εμείς με ποιαν πλευρά είμαστε, ποιαν υποστηρίζουμε? Αυτό είναι το σημείο, αυτό είναι το θέμα. Αυτοί που τοποθετούνται και υποστηρίζουν την πλευρά της συντήρησης της ισχύουσας κατάστασης , του status quo, κάνουν μίαν επιλογή πεδίου, χώρου. Κάνουν μια ταξική επιλογή. Πολύ λίγο χρειάζεται και δεν έχει καμιά σημασία να κάνουμε εκκλήσεις για τον φασιστικό κίνδυνο, αντιθέτως: εάν οι φασίστες έχουν την πονηριά να προσπαθήσουν να βουτήξουν μέσα σε εκείνη την κοινωνική σύνθεση-συγκρότηση, η ευθύνη είναι δική μας, όχι της κοινωνικής σύνθεσης.
Δυστυχώς στην αριστερά και σε εκείνους τους χώρους του κινήματος που δεν κατάφεραν ποτέ να ελευθερωθούν από το καρκινογόνο μικρόβιο της αριστεράς, η τάξη τα πάει καλά όσο «remain» εξωπραγματική αφαίρεση. Όταν «leave» και κάνει του κεφαλιού της, οι συμπεριφορές που εκφράζει στιγματίζονται και αποδοκιμάζονται, κάποιοι ουρλιάζουν για τον προβοκάτορα και τον φασίστα που παραμονεύει στην γωνία. Αυτή την τελευταία εβδομάδα είχαμε μίαν ακόμη απόδειξη, με αριστερά σχόλια και αναλύσεις περιφρόνησης για τους αμόρφωτους και βάρβαρους υποστηριχτές του M5s ή του Brexit, που αντιπαρατίθενται στις φωτισμένες αιτιάσεις και συλλογισμούς των συνειδητοποιημένων πολιτών του City. Μέσα σε αυτές τις τοποθετήσεις υπάρχει ένας αληθινός κοινωνικός ρατσισμός, που αντί να στοχεύει σε διαδικασίες ανασύνθεσης τροφοδοτεί μια οριζόντια ρήξη μέσα στην τάξη. Αυτός είναι ο πρώτος και πραγματικός αντιδραστικός κίνδυνος που πρέπει να πολεμήσουμε.
Τηρουμένων των αναλογιών, επιστρέφουμε εδώ στην τελεολογία του ορθόδοξου μαρξισμού της Δεύτερης Διεθνούς, σύμφωνα με την οποίαν οι αποικισμένοι λαοί έπρεπε να αποδεχτούν την ιστορική τους μοίρα, ή οι μπριγκάντι, οι εκτός νόμου ληστές δηλαδή να σκύψουν το κεφάλι μπροστά στο Sabaudo Βασίλειο. Μέσα στις γραμμές των ευρωπαϊστών, που σήμερα τα βάζουν με την ηλιθιότητα των εγγλέζων προλετάριων, υπάρχουν πολλοί που ενθουσιάζονταν όταν οι ιστορικοί στρατευμένοι στις Subaltern Studies μας εξήγησαν πως οι ινδιάνοι που στα χρόνια’800 εξεγείρονταν στα αυτοκρατορικά αγγλικά στρατεύματα κινητοποιούνταν από τα πιο διαφορετικά ερεθίσματα, ένα μείγμα από πιστεύω και παραδόσεις ενωμένες μέσα σε ένα κοινό ένστικτο, την αντίθεση και την απόρριψη τους, την άρνηση τους προς τον εισβολέα. (Και δεν μιλάμε για το εθνικό ζήτημα, μπαμπούλα για τους γραφειοκράτες του ιδεολογικού διεθνισμού, ακόμα και εκείνου που εξάγεται με τα όπλα: μα είμαστε σίγουροι πως μεταξύ των εργαζομένων και των επισφαλών που αγωνίζονται στη Γαλλία αυτούς τους μήνες δεν υπάρχει η αμφιλεγόμενη επιθυμία να μην θέλουν να έχουν το τέλος των Ιταλών και των Ελλήνων;) Σήμερα για αυτά τα ίδια πρόσωπα τα υποκείμενα που έχουν χτυπηθεί από την κρίση θα έπρεπε να αποδεχτούν να υποβάλλονται σε αυτή τη σκατένια ζωή, μέσα στο γενικότερο συμφέρον τους για τα αριστερά ιδανικά και για την προοδευτική λειτουργία της Ευρώπης. Όμως, είναι γνωστό, οι μακρινοί μες τον χώρο και τον χρόνο βάρβαροι είναι πάντα πιο συμπαθητικοί και ακίνδυνοι από εκείνους που παίρνουν σάρκα και οστά κάτω από το σπίτι, απειλώντας το βιοτικό επίπεδο και τα πρότυπα ζωής εκείνων των τάξεων που κατά βάθος εξαρτώνται από την Ευρώπη.
Εάν όχι ένα σεισμό (οι συνέπειες τονίστηκαν εκ των προτέρων για να δημιουργηθεί φόβος και να κατευθυνθεί η ψήφος), σίγουρα δυνατούς κραδασμούς το Brexit θα δημιουργήσει: ο Cameron υποχρεώθηκε σε παραίτηση [πλέον και ο Faraz], οι εργατικοί σε κρίση, οι αγορές σε τρέμουλο, τα media τρομαγμένα, σε απογοήτευση, η Ευρώπη κομμάτια. Εμείς δεν γνωρίζουμε ποια κατεύθυνση θα πάρουν αυτοί οι κραδασμοί, μα το σίγουρο είναι πως μόνο εδώ μέσα μπορούμε να οργανώσουμε τον σεισμό. Αυτός που σήμερα φοβισμένος προτιμά την ησυχία δεν βρίσκεται από την άλλη πλευρά της διαλεκτικής μεταξύ δεξιάς και αριστεράς, στέκεται από την άλλη πλευρά μέσα στην διαλεκτική της τάξης. Διότι οι επαναστάσεις έγιναν πάντα μαζί με τους βάρβαρους. Θα ήταν πολύ να ελπίζουμε πως αυτός που στα λόγια θέλει τον μετασχηματισμό του παρόντος καθεστώτος, αυτής της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων δηλαδή, θα βαλθεί να μελετήσει τον Lenin. Mα τουλάχιστον σε κάποιο μυθιστόρημα του Ballard αυτά τα χρόνια θα μπορούσε να ρίξει μια ματιά…
